Adana mutfağının dillere destan lezzetlerine doğru bir yolculuğa çıkmaya hazır mısın? Bu soruya cevabın “Evet.” ise seni kendine has tatlarıyla damağını şenlendirecek bir keşfe davet ediyoruz. Bu yazımızda “Adana’da ne yenir?” sorusuna birbirinden lezzetli yanıtlar bulacak, meşhur Adana kebabından şırdana, fellah köftesinden muzlu süte uzanan eşsiz lezzetleri yakından tanıyacaksın!
Bereketli Çukurova topraklarında yer alan Adana, coğrafi konumu ve verimli toprakları sayesinde oldukça zengin bir mutfak kültürüne ev sahipliği yapıyor. Adana’nın tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmasının da bu zenginliğe katkı sağladığını söylemek mümkün. Tabii işin içine yöre insanının yaratıcılığı da girince ortaya nesilden nesile aktarılan eşsiz tatlar çıkıyor!
Hem zengin tarihi hem konumu itibarıyla Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu mutfaklarının kesişim noktasında yer alması da Adana mutfağının çeşitliliğini artırıyor. Şehir, her ne kadar bu iki bölgeden ilham almış olsa da kendine has yorumlarıyla ortaya bambaşka bir lezzet dünyası çıkarmayı da başarmış.
Adana denince akla ilk gelen lezzet şüphesiz ki kebap! Dünyaca ünlü Adana kebabı ve diğer tüm kebap çeşitleri âdeta ustaların ellerinden çıkan birer sanat eserini andırıyor. Sıcak iklimin etkisiyle gelişen mangal kültürü de et yemeklerinin hazırlanışında önemli yer tutuyor. Tabii Adana mutfağı sadece kebaplardan ibaret değil, Çukurova’nın verimli topraklarında yetişen domates, biber, patlıcan gibi sebzeler de yemeklere lezzetli bir dokunuş katıyor. Adana mutfağını ayrıcalıklı kılan bir diğer özelliğiyse cesurca kullanılan baharatlar! Özellikle bölgenin simgesi hâline gelen pul biber Adana yemeklerinin vazgeçilmezi.
Adana’da gezilecek yerleri keşfettikten sonra şehir merkezinde közde kebap keyfi yapabilir, yöresel çorbaların sıcaklığını hissedebilir ve bulgurun başrolde olduğu ev yemeklerini tadabilirsin. Yemeklerin yanına da tabii ki bir bardak şalgam suyu içilmeli. Dilersen muzlu sütü ve yaz aylarının favorisi olan bici biciyi de deneyebilirsin. Şimdi gel, bir kez tattığın zaman bir daha asla unutamayacağın lezzetleri birlikte keşfedelim.
Adana Mutfağının Yıldızları: Kebaplar ve Et Yemekleri
Kebaplar ve özenle hazırlanmış et yemekleri şüphesiz ki Adana lezzetlerinin yıldızı! Dumanı tüten mangallardan yükselen o nefis Adana ızgaranın kokusu âdeta herkesi sofraya çağıran bir davetiye gibi… Yıllar boyunca bir miras gibi nesilden nesile aktarılan bu lezzetler, sofraların favorisi olmanın ötesinde zamanla şehrin kimliğinin de bir parçası hâline gelmiş durumda. Baharatların sıcak dokunuşu, közün kendine has aroması ve etin eşsiz tadı bir araya geldiğinde meşhur Adana et yemeklerinin lezzeti ortaya çıkıyor. Hazırsan Adana’nın kebap kültürünün derinliklerine inelim ve etin birbirinden lezzetli hâllerini keşfedelim!
Adana Kebap
Adana kebap kuşkusuz Adana’nın meşhur yemeklerinden en güzeli. Adana kebabı özel etiyle, kendine has hazırlanış şekliyle ve malzemeleriyle diğer kebap çeşitlerinden ayrılıyor. Bu kebap, bölgenin doğal yayla ortamında yetişmiş erkek kuzu etinden hazırlanıyor ve satırla çekilen zırh kıymasıyla yapılıyor.
Kebaba o kendine has acı, doygun tadı kazandıran en önemli dokunuşlarsa kuyruk yağı ve acı kırmızı pul biber. Bu lezzetin temelini oluşturan Adana kıymasına yine zırhla kıyılmış kuyruk yağı, yörenin meşhur acı kırmızı pul biberi ve tuz ilave edilerek yoğruluyor. Ardından şişlere özenle saplanan bu özel karışım, pişirilmeye hazır hâle geliyor.
Alevsiz meşe kömürü ateşinde pişirilen Adana kebabı genellikle sumaklı soğan, ezme salata, közlenmiş domates ve biber eşliğinde servis ediliyor. Bu lezzet şölenini şehirdeki pek çok geleneksel kebapçıda ve seçkin restoranlarda deneyimleyebilirsin.
Adana Dürüm
Adana lezzetlerinin bir diğer yıldızı da Adana dürüm. Bu dürüm efsane Adana kebabının incecik lavaş ekmeğine sarılmış, lezzetli ve pratik bir hâli. Tıpkı kebap gibi özenle hazırlanan dürümler, Adana kebabının unutulmaz lezzetini gittiğin her yere taşıma imkânı sunuyor. Közün enfes aromasında pişen domates ve biber de sıcacık lavaşın içinde kebaba eşlik ediyor. Sumakla tatlanan soğan ve taze maydanozsa Adana dürümünü bambaşka bir boyuta taşıyor.
Pratik ve doyurucu bir lezzet olan Adana dürümünü keyifle tüketebilirsin. Bu lezzeti kebapçılarda, dürümcülerde, restoranlarda ve sokak lezzetlerinin yer aldığı noktalarda kolayca bulabilirsin.
Ciğer Kebabı
Ciğer kebabı Adana’da saat kaç olursa olsun, canın farklı bir tat çektiğinde tüketebileceğin en özel lezzetlerden biri. Adana’da sabah kahvaltısında dahi tüketilen bu popüler kebap, şehre yolun düşerse mutlaka tatman gereken lezzetlerin arasında. Ciğer kebabı kuzu ciğerinin küçük parçalara ayrılıp tuzla terbiye edilmesiyle hazırlanıyor. Ardından etler özel ciğer şişlerine geçiriliyor ve mangalın harlı ateşinde yemeye hazır hâle geliyor.
Dumanı üstünde tüten ciğer kebabı, maydanozun ferahlığıyla ve kuru soğanın acı lezzetiyle bir araya gelince damaklarda unutulmaz bir tat yaratıyor. Şişlerin üzerinde, yanında ince lavaş ekmekle ve bol kimyonla servis edilen bu kebap, tadına doyulmaz bir deneyim sunuyor. Bu özel lezzetin en güzel hâlini “Ciğerin ustasıyım.” diyen kebapçılarda veya salaş mekânlarda tadabilirsin.
Şırdan Dolması
Adana sakatat yemeklerinin incisi şırdan dolması, cesur tatlara meraklı olanların ve sakatatseverlerin favorisi… Bu yemekte, kuzunun midesinin son bölümünü, yani şırdanı temizlenip içi pirinçli ve baharatlı özel bir iç harçla dolduruluyor. Sonrasında şırdan dikilip salçalı suda güzelce haşlanıyor. Yapımı oldukça emek isteyen bu yemek, finalde damakta kalan unutulmaz bir iz bırakıyor. Servis edilirken üzerine serpilen bol miktardaki tuz, kimyon ve pul biberse yemeğin lezzetine seviye atlatıyor âdeta.
Şırdan kendine has şekliyle, tadıyla ve dokusuyla Adana sokak lezzetlerinin yıldızı. Bu lezzet özellikle gece geç saatlerde midesi kazınanların radarına takılıyor. Sen de gecenin bir yarısı Adana sokaklarında damağını şenlendirmek istersen tam da o saatlerde köşelerde beliren seyyar satıcıların etrafındaki kalabalığa karışabilirsin. Dilersen bu cesur lezzeti Adana sakatat yemekleri konusunda ün yapmış mekânlarda da deneyebilirsin.
Mumbar Dolması
Mumbar dolması da tıpkı şırdan gibi Adana’nın tadına doyulmaz sakatat yemeklerinden biri. Ancak bu yemekte koyunun midesi değil, kalın bağırsağı kullanılıyor. Mumbarın yapımında öncelikle bağırsak yoğun bir temizleme sürecinden geçiyor. Basınçlı suyla yıkanan bağırsaklar, sirkeli ve tuzlu kaynar suda bekletiliyor. Ardından tekrar yıkanıyor ve dolma yapımına hazır hâle geliyor. Bu işlemlerden geçen mumbar, birkaç adım sonraysa âdeta bir lezzet bombasına dönüşüyor!
Şırdana göre daha kalın ve uzun olan mumbar dolmasının iç harcında da bazı farklılıklar var. Mumbar; koyunun iç yağı, pirinç veya bulgur, kıyma, soğan, salça ve başta toz biber olmak üzere çeşitli baharatlardan hazırlanmış bir iç harçla dolduruluyor. Ardından uzun uzun haşlandıktan sonra damakta iz bırakan bir lezzete dönüşüyor. Bu sıra dışı yemeği denemek istersen rotanı sakatatçılara veya Adana’nın ruhunu yansıtan yöresel lokantalara çevirebilirsin.
Kelle Paça
Kelle paça Adana kışının kendini hissettirmeye başladığı günlerde, özellikle de sabahın erken saatlerinde sıcak lezzet arayışına en güzel çözüm! Bu lezzet, besleyiciliğiyle ve içinde bulunan bol miktardaki kolajenle kendini Adana yöresinin çorba çeşitlerinin arasında en üst sıralara taşıyor.
Adana’nın bu efsanevi lezzeti, kuzu ya da dana kellesinin ve ayaklarının saatlerce kaynatılmasıyla hazırlanıyor. Haşlanan etler didik didik ayrıldıktan sonra son bir dokunuş daha yapılıyor: Sarımsağın o keskin aromasıyla ve sirkenin hafif ekşiliğiyle buluşturularak servis ediliyor.
“Peki, ben nerede yiyeceğim bu lezzeti?” diye düşünüyorsan hiç dert etme! Şehirde, kelle paça konusunda nam salmış paça mekânları seni bekliyor. Bu lezzeti sadece paça mekânlarında değil, bazı çorbacılarda bulabilir ve Adana’nın soğuğuna meydan okuyabilirsin. Adana paça fiyatları mekândan mekâna değişiklik gösterse de hemen her yerde aynı damak tadını garantiliyor.
Adana Sofrasının Diğer Vazgeçilmezleri: Çorbalar, Ev Yemekleri ve Daha Fazlası
Geleneksel Adana sofrasını yalnızca etten ibaret sanıyorsan çok yanılıyorsun, bu şehir sana çok daha fazlasını vadediyor! Adana mutfağı dumanı üstünde tüten çorbalarıyla, anne eli değmiş gibi olan ev yemekleriyle ve daha nice sürprizleriyle keşfedilmeyi bekleyen bir lezzet deryası. Şehrin ruhuyla şekillenen Adana ev yemekleri ve çorbaları, doyurucu ve damakta iz bırakan bir lezzet şöleni sunuyor. Hadi gel, her damak tadına hitap eden zengin çorba kültürünün detaylarını ve meşhur Adana sulu yemeklerinin sırlarını birlikte keşfedelim.
Analı Kızlı Çorbası
Adana’da çorba denince akla ilk gelenlerden biri de hiç şüphesiz analı kızlı çorbası. İsmini içeriğinden alan bu çorba, doyuruculuğuyla da Adana yemeklerinin favori lezzetlerinden biri. Başlı başına ziyafet olan bu çorba, iç içe geçmiş iki farklı boyuttaki bulgur köftesinden oluşuyor. Büyük köftelerin içine kıyma eklenirken küçük olanlar sade yapılıyor. Bu köftelere eşlik eden nohutla da ortaya her lokmada ayrı bir tat sunan lezzet çıkıyor.
Analı kızlı çorbası iki şekilde hazırlanabiliyor. Dilersen salçalı suda haşlanarak sıcaklığıyla iç ısıtan versiyonunu dilersen yoğurdun bulgur köfteleriyle kusursuz uyumunu sunan yoğurtlu versiyonunu deneyebilirsin. Lezzetine doyum olmayan bu çorba, bir çırpıda içilse de hazırlama kısmı biraz meşakkatli. Ancak arkasında büyük bir sabır ve emek olsa da denemeye değer! Sen de analı kızlı çorbasını Adana evlerinin sıcak sofralarında ve yöresel yemekler sunan lokantalarda bulabilirsin.
Yüksük Çorbası
Adana’nın parmak ısırtan bir diğer çorbasıysa yüksük çorbası. Mantıya benzeyen küçük hamur parçalarının nohutlarla dans ettiği bu çorba; un, et suyu, nohut, yumurta, tuz, salça ve erik ekşisi gibi malzemelerle hazırlanıyor. Tadı kadar adının da özgün olduğu bu çorba, adını hamurların yüksük büyüklüğünde olmasından alıyor. Servis edilirken üzerine gezdirilen nane ve pul biberse çorbaya son dokunuşunu yapıyor ve ortaya bu olağanüstü lezzet çıkıyor. Yüksük çorbası Adana’da hemen hemen her evde yapılıyor. Yöresel tatların hakkını veren bazı restoranlardaki yüksük çorbasına da mutlaka bir şans vermelisin!
Fellah Köftesi
Sıra geldi Adana’da içinde etin olmadığı nadir tatlardan biri olan fellah köftesine! Hem hafifliğiyle hem doyuruculuğuyla gönülleri fetheden fellah köftesi, genellikle ana yemeklerin yanında bir meze olarak sofraları süslüyor. Bazen de sofralarda ana yemek alternatifi olarak kendine yer buluyor. İnce bulgur, su, yumurta, un, salça ve çeşitli baharatların yassı köftelere dönüştüğü bu lezzet, kaynar suda haşlanarak hazırlanıyor. Fellah köftesine asıl tadını verense özel sosu. Köfteler son aşamada sarımsağın keskinliğini, domatesin ve maydanozun tazeliğiyle buluşturan özel bir sosa bulanıyor.
Adana’nın et içermeyen, doyurucu ve lezzetli yemeğinin pek çok evde sıkça yapıldığını görebilirsin. Fellah köftesini dışarıda yemek istersen de bu lezzeti meze çeşitleriyle ünlü restoranlarda bulabilirsin. Bir diğer seçenekse ev yemekleri yapan lokantalar. Bu lokantalarda da fellah köftesinin unutulmaz tadını deneyebilirsin.
İçli Köfte (Adana Usulü)
Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenen, coğrafi işaret alan Adana usulü içli köfte özel günlerde sofraların baş tacı oluyor. Köftenin dış hamuru esmer ince bulgur, irmik, beyaz un, yumurta, su, biber salçası, tuz ve çeşitli baharatlarla hazırlanan bir zırh âdeta. Köftenin iç harcıysa kavrulmuş kıymanın, biber salçasının, kuru soğanın, maydanozun, baharatların ve çıtır çıtır cevizin dillere destan karışımını sunuyor. Geleneksel içli köftelerin sivri uçlu ve oval şeklinin aksine Adana usulünün hazırlık aşamasında hamura yuvarlak ve basık bir küre şekli veriliyor. Ardından hamurun içine harç dolduruluyor ve uçları kapatılıyor.
Yapımı emek isteyen içli köftenin, dış hamurunun parçalanmayacak şekilde hazırlanmasından içinin doldurulmasına kadar her aşaması ustalık gerektiriyor. Kimisi sıcak suda nazlı nazlı haşlanırken kimisi kızgın yağda kızarıyor. Bu lezzeti dışarıda yemek istersen rotanı yöresel restoranlara veya ev yemeği yapan mekânlara çevirebilirsin. Bizce özel günlerde sıklıkla yapılan içli köftenin iki çeşidine de şans vermelisin. Bakalım hangisi senin favorin olacak?
Sıkma
Adana’da hemen her köşe başında karşına çıkabilecek o özel lezzetlerden biri de sıkma. Kahvaltıda veya öğle yemeğinde, pratik ama doyurucu bir şeyler ararsan sıkma tam sana göre bir lezzet! Sacın üzerinde pişirilmiş sıcacık yufkanın veya bazlamanın içine lezzetli bir harç ekleniyor, ardından yuvarlanıp sıkıca sarılıyor. İşte aklını başından alacak lezzet hazır! Sıkmanın iç harcındaysa mis gibi beyaz peynirin veya çökelek peynirinin, haşlanmış patatesin ve ince ince doğranmış soğanın kusursuz uyumuna tanıklık edeceksin.
Gözlemeyi ve dürümü andıran sıkmaya bu iki tadın Adana versiyonu desek yanlış olmaz. Evlerde sıkça yapılan bu lezzeti, yol kenarlarındaki samimi, küçük işletmelerde ve rengârenk köy pazarlarında da bulabilirsin. Adana sokak lezzetlerinin incisi sıkmayı yanında çayla birlikte afiyetle yiyebilirsin.
Adana Lahmacunu
Adana’da öyle bir lezzet var ki tadı dillere destan! Adana lahmacunu hem yerel halkın vazgeçemediği hem ziyaretçilerin mutlaka tatmak istediği bir lezzet. İncecik açılmış hamurun üzerine kıyma, maydanoz, domates, biber, soğan, sarımsak, karabiber ve isot gibi malzemelerle hazırlanan bir karışım sürülüyor. Ardından lahmacunlar taş fırının o harlı ateşinde çıtır çıtır pişiriliyor.
Özellikle soğanı ve biberi bol olan Adana lahmacunu, diğer lahmacunlara nazaran daha acı. Adana’nın bu kendine has lezzetini tatmak istersen lahmacunda ustalaşmış lahmacun mekânlarına yönelebilirsin. Ayrıca Adana lahmacununa çeşitli kebapçıların menülerinde de rastlayabilirsin.
Humus
Orta Doğu mutfağının otantik rüzgârını Adana sofralarına taşıyan humus, ana yemeklerin lezzetine lezzet katan bir meze türü. Adana’da da yaygın tüketilen humus; haşlanmış nohut püresine ezilmiş sarımsak, tahin, limon suyu, baharatlar ve tuz eklenerek hazırlanıyor. Servis edilirken üzerine gezdirilen sızma zeytinyağı, toz kırmızı biber, kimyon ve maydanozsa humusun lezzetini bambaşka bir seviyeye çıkarıyor. Humus, yanında somun ekmek veya pide varsa meze olmanın da ötesine geçiyor, o artık tek başına bile sofranın yıldızı haline geliyor.
Adana’da kebap keyfi yaparken gözün humusu da arayabilir. Ancak güzel bir haberimiz var! Çoğu kebapçının ve restoranın meze menüsünde Adana yemeklerinin o ateşli duruşuna eşlik edecek humus yer alıyor.
Adana Su Böreği
Adana’da kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olan o lezzet: Adana su böreği! İncecik açılmış yufka hamurunun aralarına peynir eklenerek hazırlanan bu börek, adını pişirilirken üzerine dökülen sıcak sudan alıyor. Bu sıcak su, aynı zamanda böreğe eşsiz tadını kazandırıyor.
Yufkaların tek tek ıslatılarak hazırlandığı bu emek isteyen böreğin üzerine pişirilmeden önce bol miktarda eritilmiş tereyağı dökülüyor. Adana su böreği üstü nar gibi kızarmış, iştah kabartan görüntüsüyle âdeta “Beni ye.” diye fısıldıyor. Sen de bu lezzet şovunu tatmak istersen börekçilere, pastanelere veya kahvaltı mekânlarına uğrayabilirsin.
Adana’nın Serinleten ve Tatlı Kaçamakları
Adana, mutfağında damakları şenlendiren tatlılara ve iç ferahlatan içeceklere de kucak açmış bir şehir. Lezzetine doyum olmayan Adana tatlıları en az kebap kadar iddialı. Kavurucu yaz sıcaklarına lezzetli bir çözüm olan içeceklerse “Adana’nın neyi meşhur?” sorusuna cevap niteliğinde. O hâlde kemerleri bağla, Adana’nın meşhur tatlılarından ferahlatıcı içeceklerine doğru bir yolculuğa çıkıyoruz!
Bici Bici
İşte karşınızda Adana sokak lezzetlerinin incisi, Adana’nın vazgeçilmezi, buz gibi bir bici bici! Rendelenmiş buzdan yapılan bu serinletici tatlı, özellikle yaz aylarının favorisi. Nişastayla peltemsi bir kıvam alan bici bici, üzerine pudra şekeri ve gül suyu da eklenince yenmeye hazır hâle geliyor. Bazen üstüne eklenen meyve parçalarıyla da servis ediliyor. Adana’da hemen her köşe başında bulabileceğin bu lezzet; özellikle park çevrelerinde, sokak satıcılarında ve bici bici dükkânlarında bulunuyor.
Karakuş Tatlısı
Karakuş tatlısı bayramlarda ve özel günlerde sofraları süsleyen, Adana’ya özgü şerbetli bir hamur tatlısı. İncecik açılmış hamurun içine cevizler serpiliyor, hamur rulo veya muska şekli verilip kızartılıyor. Ardından soğuk şerbete atılan hamurlar damakları şenlendirmeye hazır hale geliyor. Sen de Adana’nın meşhur tatlısını bazı yöresel restoranlarda veya tatlıcılarda deneyebilirsin.
Taş Kadayıf
Yassı kadayıf olarak da bilinen taş kadayıf, Adana’ya ve çevresine özgü tatlılardan biri. Krepe benzeyen küçük hamurlar, arasına ceviz konulup kapatılıyor ve kızartılıyor. Şerbetlenen kızarmış hamurlar biraz dinlendikten sonra tüketilmeye hazır hale geliyor. Ramazan ayında sıklıkla yapılan bu tatlıyı yılın her döneminde pek çok tatlıcıda bulabilirsin.
Muzlu Süt
Adana kebabıyla neredeyse yarışacak derecede ünlenen muzlu süt; taze muzun, sütün, şekerin ve balın blenderdan geçirilmesiyle hazırlanıyor. Yoğun kıvamlı bu lezzet, ferahlığıyla sıcak günlerin aranan içeceği oluyor. Özellikle gençler tarafından tercih edilen Adana sokak lezzetlerinden muzlu sütü şehirdeki büfelerde, pastanelerde veya özel vitamin barlarında bulabilirsin.
Şalgam Suyu
Adana’nın efsanevi içeceği şalgam suyu, mayalanmış siyah havuçtan yapılıyor. Kendine has buruk ve hafif tuzlu bir lezzet patlaması yaratıyor. Acılı ve acısız olmak üzere iki şekilde hazırlanan şalgam suyu, kebapların yanında sıkça tüketiliyor. Hatta şalgam suyu için sindirime de faydalı diyorlar! Sen de bu içeceği marketlerden restoranlara, büfelerden sokak satıcılarına kadar hemen her yerde bulabilirsin.
Adana’ya geldiğinde sakın sadece kebap yemek gibi bir hataya düşme! Bu şehir öyle zengin bir gastronomi kültürüne sahip ki her damak zevkine hitap ediyor. İç ısıtan çorbalarından damak şenlendiren tatlılarına, enerji deposu sakatat yemeklerinden sıcacık ev yemeklerine kadar pek çok lezzete bir şans vermelisin. Her bir lokması hayranlık uyandıracak bu lezzetlerle birlikte şalgam suyunu, muzlu sütü ve bici biciyi de mutlaka denemelisin.
Bu lezzet yolculuğuna ilk adımı atmak için Adana’daki otellerini inceleyebilir ve tadına doyulmaz bir tatil planlayabilirsin.
